Internationale uitwisseling Hongarije
Dag 1
Vanmorgen om 07.09 uur vertrokken 21 leerlingen uit havo-4 en vwo-4+5 onder begeleiding van docenten Alexandra Lebendinskaia en Maarten Bark vanaf station Hoogezand. Einddoel: Tatabanya in Hongarije voor een internationale uitwisseling tussen het Aletta en het Tatabányai Árpád Gimnázium. Onze partnerschool aldaar, waar we al tientallen jaren uitwisselingen mee organiseren.
Er ligt een mooi programma voor de deelnemers klaar met verschillende excursies, workshops, presentaties, een kijkje op het Árpád Gimnázium en natuurlijk ook veel vrije tijd om in kleinere groepen op avontuur te gaan.
Toch begon de reis ook een beetje avontuurlijker dan gewenst: door een probleem met het omroepsysteem in Winschoten merkte men dat de helft van de trein weer terug naar Groningen zou gaan! Een collectieve lichte hartverzakking en enkele telefoontjes later werden de deelnemers echter door een zestal heldhaftige ouders van Scheemda naar Leer vervoerd, waardoor men alsnog de vervolgaansluitingen naar Hongarije heeft kunnen halen.
Dag 2 - maandag
Vandaag stond in het teken van het ontdekken van Tatabanya. We begonnen overzichtelijk, bij de school. De Hongaarse leerlingen hadden ‘s ochtends hun normale lessen (deze beginnen er om 7.40!) en onze leerlingen splitsten zich op in groepen om in verschillende Engels-lessen eerst een presentatie te geven over Nederland, Groningen en Hoogezand, en vervolgens in groepjes met de Hongaarse leerlingen in gesprek te gaan. Zo konden ze alvast tips verzamelen voor de rest van dezelfde en hun eerste indrukken van Hongarije met hun publiek delen. De drop die de leerlingen uitdeelden viel niet bij iedereen in de smaak, maar was een goede graadmeter voor de cultuurverschillen die we te overbruggen hebben.
Na de lunch volgde een wandeltocht de berg naast het dorp op. Eerst bezochten we een grot waar soms in de avond optredens worden georganiseerd, en daarna een ander restant van de bruinkoolmijnen in deze bergen: een uitkijktoren gemaakt van een voormalige mijnlift. (Helaas was de lift zelf onvindbaar, maar het uitzicht was een mooie beloning voor de vele traptreden). Als laatste bezochten we het standbeeld van de mythische valk (Turul) die over het Hongaarse volk zou waken. Hij heeft in ieder geval goed zicht op Tatabanya en de omliggende dorpen. Vanaf het eind van de middag lag het programma weer in handen van de gastgezinnen en zijn er verschillende dingen ondernomen, maar werd er soms juist ook voor een beetje rust gekozen, in verband met de excursie naar Boedapest die we morgen voor de boeg hebben.
Na de lunch volgde een wandeltocht de berg naast het dorp op. Eerst bezochten we een grot waar soms in de avond optredens worden georganiseerd, en daarna een ander restant van de bruinkoolmijnen in deze bergen: een uitkijktoren gemaakt van een voormalige mijnlift. (Helaas was de lift zelf onvindbaar, maar het uitzicht was een mooie beloning voor de vele traptreden). Als laatste bezochten we het standbeeld van de mythische valk (Turul) die over het Hongaarse volk zou waken. Hij heeft in ieder geval goed zicht op Tatabanya en de omliggende dorpen. Vanaf het eind van de middag lag het programma weer in handen van de gastgezinnen en zijn er verschillende dingen ondernomen, maar werd er soms juist ook voor een beetje rust gekozen, in verband met de excursie naar Boedapest die we morgen voor de boeg hebben.
M. Bark
Dag 3
Vandaag zijn wij in Budapest geweest. Om 8.00 uur stapten we de bus in en na een uurtje (een korte file hoort bij de reis naar de grote stad) waren we op de plaats van bestemming. Eerst moesten we weer een paar trappen beklimmen om in het historisch centrum van de stad te komen. Onze inspanningen werden meteen beloond: het Drievuldigheidsplein (Szentháromság tér), in het hart van de oude stad Buda, laat niemand onberoerd. Leerlingen hebben genoten van het uitzicht over de Donau en foto’s gemaakt van de Mátyás kerk en het Vissersbastion (Halászbástya).
De Hongaarse collega’s mevrouw Bokorné Molnár en mevrouw Gellért van Tatabányai Árpád Gimnázium hadden een strakke planning voor de groep, daarom moesten we opschieten en terug naar beneden voor het bezichtigen van het Hospital in the Rock Nuclear Bunker Museum (Sziklakórház). De leerlingen werden hier in twee groepen opgesplitst omdat het ondergrondse museum best krap en smal is. Onder begeleiding van een zeer deskundige gids gingen we onder de grond waar zich in de tweede wereldoorlog een militair hospitaal bevond. Operatiekamers, keukens, magazijnen, douches en andere vertrekken zijn goed nagemaakt en laten een grote indruk achter bij ons en roepen vragen op: Hoe hebben artsen en verpleegsters het toen gered zonder stromend water en tekort aan medicamenten? Hoe ver was de geneeskunde tijdens WOII? We vernamen dat er zonder anesthesie en slechts met chloroform geopereerd werd en dat de chirurgen toch veel levens hebben gered. Na de tweede wereldoorlog kreeg het hospitaal een andere functie: het werd een nucleaire bunker ter bescherming in geval van een kernramp. Tijdens de Koude Oorlog (nog niet zo lang geleden) stond de bescherming van kernradiatie op de agenda van meerdere landen. Onze leerlingen werden er geconfronteerd met het recente verleden en de gevolgen van het gebruik van kernwapens. Het komt hard aan, maar heeft beslist nut. Het bezoek aan de bunker heeft ons allemaal aan het denken gezet: de wereld heeft onze bescherming steeds nodig, wij zijn samen verantwoordelijk voor nu en de toekomst.
Ah, wat hebben we al veel gedaan deze ochtend! En nu is het moment voor vrije tijd en een lekkere lunch. Het winkelcentrum Mammut heeft daarvoor echt alles in huis.
Om 13.15 werden we met de bus opgehaald en naar het Parlementsgebouw gebracht. We reden over de brug van Buda (het oude gedeelte van de stad) naar Pest (het nieuwe gedeelte). In het Parlementsgebouw (Országhaz) bleven we in één groep bij elkaar en maakten gebruik van audiogidsen. Het Huis van Afgevaardigden van Hongarije houdt hier regelmatig zitting. Staatshoofden en andere prominenten worden hier door de Hongaarse president en ministers ontvangen. Het is in 1885 ontworpen en het was in 1904 gereed. Het behoort tot de fraaiste monumenten van de wereld. De leerlingen werden helemaal ondergedompeld in de geschiedenis van het Oostenrijks Hongaarse Rijk en de omringende landen.
Om 16.00 uur moeten we even op adem komen. Onze leerlingen kiezen voor een wandeling langs de kade of ze gaan bij winkeltjes kijken. Een paar groepjes gaan naar het Holocaust Memorial (Holokauszt Cipö Emlékhely) op de Donaukade: Zestig paar metalen schoenen staan op de rand van de kade. Het monument is geplaatst ter nagedachtenis aan de Joden die langs de oever van de Donau zijn gefusilleerd tijdens de nazi-bezetting van Boedapest in WOII. Onze Hongaarse collega’s kunnen boeiend vertellen over de trieste gebeurtenissen uit het verleden.
De dag vol activiteiten en indrukken loopt ten einde. We zijn terug in Tatabánya. De leerlingen worden opgehaald door hun gastgezinnen. We wensen iedereen een fijne avond! Jó éjszakat! En tot morgen! A holnapi viszontlátásra!
A. Lebedinskaia
Dag 4
Vandaag was de dag van de comfortzone. Niet omdat we daarin gebleven zijn, maar omdat we hem van alle kanten hebben verkend. Het begon met vroeg opstaan en naar een drama-les gaan, waarvan we niet konden vermoeden wat er allemaal in zou gebeuren: we hebben gebingoot, zijn gevlucht voor monsters, hebben één van ons tot president gekozen en hebben gezien hoe chaotisch stoelendans op zijn Hongaars kan zijn. Daarna volgde gymlessen waarbij we vooral de grenzen van de gymdocenten een beetje opgezocht hebben. Het basketbal en voetbal was natuurlijk geen probleem, maar onze liefde voor de bal en onze gewoonte om met een gemengde groep te gymmen liet hen op een andere manier naar hun gymlessen kijken.
Toen kwam de muziekles, waar wij een liedje leerden over vrijheid, en we hen de levenslessen van Hazes Junior meegaven. Het werd afgesloten met een sing-off tegen het indrukwekkende schoolkoor, waarbij wij duidelijk luider applaus kregen. Dat gaf ons voldoende zelfvertrouwen om ook de volgende workshop met ons beste beentje voor in te stappen. Dat was ook wel nodig, want bij de dans-workshop ontdekten onze leerlingen een kant van zichzelf die ze vaak nog niet zo kenden. De muziek ging sneller en sneller en de pasjes gingen meer en meer op oudhollands hakkûh lijken. Een beetje duizelig en buiten adem traden we vervolgens op voor de hele school, onder het motto ‘Niemand kent ons hier, dus ik denk wel dat ik het kan’ en verbaasden iedereen -niet in de laatste plaats onszelf - met onze vlekkeloze uitvoering. Na een daverend applaus gingen we naar buiten om af te koelen en te lunchen.
Die middag was de batterij al best leeg, maar hebben we elkaar door een wandeltocht door het prachtige Tata gesleept, langs meren, kastelen, ruïnes en watermolens. Daarna ging iedereen weer met het eigen gastgezin mee. Het aantal trappen bleef vandaag gelukkig beperkt, maar dat halen we op donderdag weer enigszins in, want dan staat de Visegrad-burchtheuvel op het programma.
M. Bark
Dag 5
De dag begon alweer vroeg. Iedereen was op tijd bij school, alles was tot in de puntjes geregeld. We gingen met de bus naar Visegrád (hoge vesting), een kleine stad aan de Donau 42 km ten noorden van Boedapest. Onze Hongaarse collega’s mevrouw Arnóczkyné Szabó en mevrouw Mózesné Vincze vertelden ons over de omgeving en de historische wetenswaardigheden van de regio. Visegrád was een belangrijk handelspunt in de Middeleeuwen. Het oude kasteel staat op de heuvel. Men heeft hier een panoramisch uitzicht over de Donau en de overzijde van de rivier, dat op het grondgebied van Slowakije ligt. Onze leerlingen hebben het kasteel bezocht en souvenirs in het winkeltje aan de voet van de heuvel gescoord.
Daarna gingen we ineens de bossen in en moesten weer klimmen voor het spannendste onderdeel van het programma dat ging komen. Wat dacht je van de bobsleeën in de zomer? Niets is te gek! Hongaarse en Nederlandse leerlingen hebben het plezier van de rodelbaan snel ontdekt en een paar keer in een bobslee karretje 'gereden'. Leuk om te zien hoe leerlingen met elkaar vermakelijke dingen doen en samen nieuwe ervaringen meemaken. We hadden enorme lol!
Om 12.30 gingen we weer de bus in. Deze keer op weg naar Esztergom, een van de oudste steden van Hongarije. In deze stad staat de grootste kerk van het land. Esztergom Basilica is een enorme kathedraal en het centrum van het katholieke geloof. De meeste Hongaren zijn katholiek. De hele maand april staat in het teken van hoog bezoek, namelijk dat van Paus Franciscus aan Hongarije. We waren getuige van de voorbereidingen die hiervoor werden getroffen in Boedapest, en deze keer ook in Esztergom. De torens van de zijkant van de kathedraal stonden in de stijgers, en de plafondschilderingen van de koepel waren helaas niet zichtbaar. Waarschijnlijk zijn de werkzaamheden af als de paus volgende week komt. In ieder geval konden we van de rust in de kathedraal en van de plechtigheid genieten, kaarsjes aansteken en muurschilderingen bewonderen.
En nu is het lunchtijd. De leerlingen hebben de keuze uit eten op verschillende terrasjes of het eten van een meegebracht lunchpakket. Om 14.30 uur worden we opgehaald en gaan terug naar Tatabánya. Het was een geslaagde dag. Een dag om niet te vergeten. Morgen gaan we al weer naar huis. Dus dat wordt koffers pakken straks .....
A. Lebedinskaia
Dag 6: Vrijdag, Szeretettel
Dit was alweer de laatste dag van ons verblijf in Hongarije. De deelnemers hadden ’s ochtends de opdracht om hun verblijf samen met de Hongaren te evalueren, en een creatieve verwerking te maken van de cultuurverschillen waar ze tijdens het programma en bij de gastgezinnen thuis tegenaan gelopen waren. Wist u dat een Hongaarse eend anders kwaakt dan een Nederlandse? En dat in Hongarije er een groter verschil is tussen stad en platteland dan bij ons? Natuurlijk kwam bij de quizjes ook de competitiegeest bovendrijven, dus het werd spannend toen na de lunch zowel Nederlanders als Hongaren grote messen in hun handen gedrukt kregen. Gelukkig werd al snel uitgelegd wat en waarom er gesneden moest worden. Uit een achterbak kwam 25 kilo varkensvlees, waar in een gigantische ketel Pörkölt van gemaakt moest worden: een soort varkensstoofpot met uien, wijn, paprika en kruiden (eigenlijk dus wat veel mensen onterecht goulash noemen).
Rond vijf uur druppelden ook ouders en broers/zussen van de gastgezinnen binnen, net als 35 mensen van het schoolkoor. Er werd gevoetbald, gevolleybald, gedanst, maar het hoogtepunt van de avond was toch wel de karaoke, waar Hongaarse en Nederlandse tophits elkaar afwisselden, vaak gecombineerd met een dansje en het fonetisch meedoen met een onnavolgbare tekst.
En toen was er ineens het moment van vertrek. Gelukkig was iedereen op tijd op het station, en ruim voorzien van eten, drinken en souvenirs. De slaapcabines waren krap maar gezellig en tot nu toe (we zijn bij Hoogeveen) verloopt de reis zonder noemenswaardige problemen, zij het wat regenachtiger dan de rest van de week. We hopen dat thuis ook alles goed gegaan is, en dat alle mooie herinneringen ons helpen om komende week extra waardering te hebben voor alle vertrouwde dingen. En dat ze na de zomer als de Hongaren onze gasten zijn aangevuld worden met minstens net zo veel moois.
Köszönöm Arpad!
M. Bark
Foto's
.jpg)
.jpg)
